सूर्यको मधुर किरण सिंहदरबारको परिषरमा ओइलिएको मनमोहक रंगको पुरानो भवनमा पर्दै थियो। त्यही बिहान, म—पत्रकार एचबी ताम्राकार, मेरो मोबाइल हातमा लिएर संविधानका निर्माता, राष्ट्रसेवक, सच्चा देशभक्त सुवास चन्द्र नेम्वाङ् सर, र नेकपा एमालेका अध्यक्ष एवं पूर्वप्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँगै उभिएको थिएँ। त्यो क्षण सामान्य थिएन—त्यो क्षण भविष्यले इतिहासमा सुनौला अक्षरले लेख्ने “अन्तिम भेट” को झलक थियो।
त्यो दिन म स्वयंलाई अत्यन्त सौभाग्यशाली महसुस गरिरहेको थिएँ। त्यो तस्विर जुन अहिले देशभर भाइरल छ—मोबाइलको सामान्य क्लिकले खिचिएको एउटा दृश्य मात्र थिएन, त्यो नेपाली राजनीतिमा एउटा युगको अवसान हुनुअघि भएको अन्तिम अमूल्य क्षण थियो।
सुवास सर—शब्दहरूभन्दा परको व्यक्तित्व
सुवास सर कुनै सामान्य व्यक्ति होइनन्। उहाँ संविधानसभा अध्यक्ष मात्र नभई नेपालको इतिहास बदल्ने व्यक्तित्व हुनुहुन्थ्यो। उहाँले नेपालको संविधान लेख्ने कार्यलाई यति सशक्त र शालीन शैलीमा अगाडि बढाउनुभयो कि सत्ता र विपक्षबीच भएका कडा मतभेदहरू समेत उहाँको संयमित भाषण र संयोजकीय क्षमताले समाधान पाए।
मैले त्यो भेटको क्रममा उहाँलाई सोधेको थिएँ—
“सर, युवाहरूप्रति तपाईंको विश्वास के हो?”
उहाँले सिधा मेरो आँखामा हेरेर भन्नुभयो—
“एचबीजी, नेपाल परिवर्तनको दिशामा अघि बढ्दैछ। अबको परिवर्तनको सारथी तपाईंहरूजस्ता युवा नै हो। म सधैँ तपाईंहरूलाई हौसला दिन तयार छु। नेपालमै अवसर सृजना गर्नुपर्छ, ताकि प्रतिभा पलायन होइन, प्रतिभा निर्माण होस्।”
ती शब्दहरू सुन्दा म केवल पत्रकार रहेन, म एक विद्यार्थी बनेर उहाँको राष्ट्रभक्तिपूर्ण दृष्टिकोणलाई आत्मसात गर्दै थिएँ।
सिंहदरबारको ढोकाबाट सुरु भएको एउटा अन्तिम बाटो
उहाँ त्यही सिंहदरबारको ढोकाबाट बाहिर निस्कँदै हुनुहुन्थ्यो, जहाँ उहाँले हजारौं पटक संवैधानिक कर्तव्य पूरा गर्न प्रवेश गर्नुभएको थियो। तर त्यो दिन फरक थियो। उहाँको आँखामा अजीब किसिमको चमक थियो—जसरी सूर्य अस्ताउनुअघि अझ बलियो चम्कन्छ, त्यस्तै!
त्यो दिन हामीले राजनीति मात्र होइन, जीवन र मरणको अर्थ पनि बुझेका थियौँ।
चार दिनपछि…
त्यो तस्वीर खिचिएको ठीक चार दिनपछि बिहानै खबर आयो—
“सुवास नेम्वाङ् अब रहेनन्।”
म बोल्न सकिनँ। हात काँप्यो। मेरो हृदय थामिएन। त्यो व्यक्ति जसले संविधान निर्माणको बेला हजारौं प्रतिनिधिलाई संयमित पाराले अगाडि बढाएका थिए, अब हाम्रो माझमा थिएनन्।
देश शोकमा, इलाम स्तब्ध
उहाँको निधनले केवल एमाले मात्र होइन, सम्पूर्ण राष्ट्रलाई स्तब्ध बनायो।
इलाम, जहाँ उहाँको राजनीतिक जीवन सुरु भयो, आकाशमै बादलहरू थामिएझैं सुस्त थियो।
सडकहरू चकमन्न, बुढापाकाहरूका आँखामा आँसु। युवाहरू चिच्याउँदै—“हामीलाई एकथरी साच्चिकै नेताको अभाव भयो!”
सुवास सरले आफैंलाई कहिल्यै नेता भनेनन्, तर जनता उहाँलाई राष्ट्र निर्माता मान्थे।
संविधानमा समावेशी, संघीयता, धर्म निरपेक्षता, मानव अधिकार, प्रेस स्वतन्त्रता लगायतका विषयमा उहाँको प्रस्ट दृष्टिकोणले लोकतन्त्रलाई मजबुत बनायो।
प्रधानमन्त्री ओलीको मौनता
सिंहदरबारको त्यो फोटोमा साथमा उभिनुभएका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली पनि सुवास सरको निधन पछि निकै भावुक देखिनुभयो।
उहाँले भनिन्—
“नेता गुमाएका छैनौं, युग गुमाएका छौं। सुवासजी जस्ता संयोजक राष्ट्रलाई धेरै विरलै पाइन्छन्।”
पत्रकारको आँखाबाट हेर्दा…
म—पत्रकार, र स्वभावतः तटस्थ रहने बानी। तर त्यो दिन, त्यो तस्वीर, त्यो भेट, अनि त्यो वियोग…
मैले त्यो ‘तटस्थता’ भत्काएँ।
म रोएँ।
उहाँको विनयशील हाँसो, गहिरा दृष्टिकोण, युवाप्रतिको माया र नेपालको उज्यालो भविष्यप्रतिको जुनून आज पनि मेरो हृदयमा गुञ्जिरहेछ।
निष्कर्ष : नेताभन्दा माथि राष्ट्रभक्त
सुवास सर राजनीतिमा नेताभन्दा बढी, एउटा मार्गदर्शक हुनुहुन्थ्यो। उहाँमा सत्ता लोभ थिएन, प्रचारको मोह थिएन, थियो त केवल एउटा सपना—“समृद्ध, समावेशी र स्थिर नेपाल”।
त्यसैले सुवास सरको तस्विर सिंहदरबारमा लिइएको त्यो क्षण अब केवल फोटो रहेन, त्यो एक इतिहास हो।
एक चेतना हो।
एक युगको समाप्तिको घोषणा हो।
जय नेपाल।
सालाम सुवास सर। तपाईंले देखाएको बाटोमा हामी अझ कसम खाएर अगाडि बढ्नेछौं।
तपाईंको योगदान, तपाईंको विचार, र तपाईंको मुस्कान कहिल्यै हराउने छैन।
– श्रद्धाञ्जलीसहित,
एचबी ताम्राकार,
पत्रकार तथा सुवास सरका अन्तिम भेटका साक्षी
