काठमाडौँ, २ असार : इजरायलले आइतबार दिउँसो इरानको राजधानी तेहरानमा पुनः भीषण बमबारी गरेको छ । यस्तै, इरानले पनि इजरायलको तेल अवीव र आसपासका क्षेत्रलाई लक्षित गर्दै आक्रमण गरिरहेको छ । यसरी द्रुत गतिमा एकअर्कामाथि आक्रमणका शृंखला बढेसँगै दुई देशबीचको द्वन्द्व थप विस्तार हुने देखिएको छ ।
इरान र इजरायलले शनिबार रातभरको घातक आक्रमणबाट भएको क्षति आकलन गरिरहेका बेला नयाँ बमबारी सुरु गरेका हुन् । शनिबार रातभर भएको भीषण बमबारीका कारण दुवै देशका नागरिकलाई त्रसित र निद्राबाट वञ्चित बनाएको थियो ।
इजरायल र इरानबीचको दशकौं लामो शत्रुता भए पनि अहिलेका आक्रमणहरू निकै भयानक रहेको बताइएको छ । यसले संयुक्त राज्य अमेरिका र अन्य शक्तिहरूलाई पनि युद्धमा तान्न सक्ने व्यापक खतरा बढाएको छ ।
इरानी समाचार संस्थाहरूले क्षतिग्रस्त आवासीय भवनहरूको तस्बिर र राजधानी तेहरानको केन्द्रबाट धूवाँ निस्किरहेको भिडियोहरू सार्वजनिक गरेका छन् । तर यस विषयमा इरानी सैन्य अधिकारीहरूले भने टिप्पणी गर्न अस्वीकार गरेका छन् । रातभर इजरायली लडाकु विमानहरूले तेहरानमा बमबारी गरेका थिए । इरानको महत्त्वपूर्ण ऊर्जा भण्डार लक्षित आक्रमणका कारण तेहरानको आकाश आगोका लप्का र धूवाँले भरिएको थियो ।
यस्तै, इरानले इजरायलमाथि ब्यालेस्टिक क्षेप्यास्त्रहरूको प्रहार गरेको थियो, जसमध्ये केहीलाई त्यहाँको हवाई प्रतिरक्षा प्रणाली ‘आइरनडोम’ ले पनि रोक्न सकेन । आइतबार पनि इजरायलमा विस्फोटका आवाज सुनिएका छन् । इरानले हाइफा र तेल अवीवलगायत क्षेत्रमा गरेको क्षेप्यास्त्र प्रहारबाट १३ जना इजरायली नागरिकको मृत्यु भएको छ । शनिबार मध्यराति इजरायलले इरानको तेल प्रशोधन केन्द्र लक्षित गरी आक्रमण गरेपछि इरानले जवाफी कारबाही गरेको हो ।
आइतबार बिहान इजरायलले इरानको प्रमुख सहर इस्फहानमा हवाई आक्रमण गरेको थियो । इरानको मध्य क्षेत्रमा रहेको सो सहर इरानको परमाणु संरचनाको मुख्य क्षेत्र पनि हो । यसबाहेक इरानका अन्य सहरमा स्थित युरेनियम खानी र अन्य प्लान्टलाई पनि निसाना बनाइएको छ । इस्फहान नजिक इरानका केही ठूला सैन्य संरचना पनि छन् । जसमा एक ठूलो एयरबेस र मिसाइल बनाउने कारखाना पनि छ ।
इरानी स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार शुक्रबारयताको इजरायली आक्रमणमा १२८ जना मारिएको दाबी गरेको छ । यस्तै आक्रमणमा परी ९०० बढी घाइते भएको पनि स्वास्थ्य मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ । दुई दिनको लडाइँका क्रममा इरानका ९ जना परमाणु वैज्ञानिक र २० भन्दा बढी सैन्य अधिकारी मारिएका छन् । इरानको राजधानी तेहरानसहित ७ राज्यमा एयर डिफेन्स सिस्टमलाई सक्रिय गरिएको छ ।
इजरायली सञ्चारमाध्यम दि जेरुसेलम पोस्टका अनुसार आक्रमणमा कम्तीमा २७० जना घाइते भएका छन् । जेरुसेलम पोस्टले समाज कल्याण मन्त्रालयलाई उद्धृत गर्दै इरानी आक्रमणका कारण कम्तीमा ७२४ जना सर्वसाधारण घरबारविहीन भएको उल्लेख गरेको छ । एबीसी न्युजका अनुसार दुई रातमा इरानले दुई सय ब्यालेस्टिक मिसाइल इजरायलतर्फ प्रहार गरेको थियो ।
सीएनएनले इजरायली डिफेन्स फोर्सले इरानी आक्रमण रोक्न सुरक्षा प्रणाली सक्रिय रहेको बताउँदै नागरिकहरूलाई सुरक्षित स्थानमा बस्न निर्देशन दिएको जनाएको छ । तेल अवीवस्थित सीएनएन संवाददाताहरूले सहरमा खतराको संकेत जनाउने साइरन बजिरहेको बताएका छन् ।
इरानी र इजरायलीहरू थप हिंसाका लागि तयार रहेको बताइरहेका छन् । दुवै पक्षले लामो लडाइँको चेतावनी दिँदै द्वन्द्व कम गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय आह्वानलाई अस्वीकार गरेका छन् । आइतबार इरानको इस्लामिक रिभोलुसनरी गाडर््स कोर्प्सले इजरायलले आक्रमण जारी राखे आफ्ना आक्रमणहरू थप बढाउने चेतावनी दिएको छ । त्यसको केही समय नबित्दै इजरायलका सैन्य प्रवक्ता, ब्रिगेडियर जनरल एफी डेफ्रिनले इजरायलले एक क्षणका लागि पनि इरानमाथिको आक्रमणहरू बन्द नगरेको प्रतिक्रिया दिएका छन् ।
‘यस घडीमा पनि हामी तेहरानमा दर्जनौं थप लक्ष्यहरूमा प्रहार गर्न जारी राख्छौं । हामी इरानको आणविक कार्यक्रम र यसको सैन्य क्षमताहरूमा थप क्षति पुर्याउँछौं,’ उनले टेलिभिजन सम्बोधनमा भनेका छन् । इरानको आणविक कार्यक्रममा केन्द्रित रहेर आइतबार तेहरान र वासिङ्टनबीच हुने भनिएको वार्ता पनि रद्द गरिएपछि द्वन्द्व समाधानको कूटनीतिको बाटो सीमित भएको छ ।
गत शुक्रबार इजरायलले इरानी शासन त्यहाँको आणविक कार्यक्रम र शीर्ष सैन्य अधिकारी लक्षित गर्दै अचानक आक्रमण सुरु गरेपछि दुई देशबीच लडाइँ सुरु भएको हो । त्यसबेलादेखि इजरायलले इरानका २५० भन्दा बढी निसानाहरूमा आक्रमण गरिसकेको छ र इरानी सेनाले दर्जनौं ड्रोनहरूका साथै इजरायली भूभागमा २०० भन्दा बढी ब्यालेस्टिक क्षेप्यास्त्रहरू प्रहार गरेको छ ।
इरानमा आक्रमणका कारण ६ जना शीर्ष इरानी सुरक्षा प्रमुखहरूसहित १२८ भन्दा बढी व्यक्तिको मृत्यु भएको छ भने ९०० बढी घाइते भएको इरानको स्वास्थ्य मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।
इरानले इजरायलको परिस्कृत हवाई प्रतिरक्षालाई निस्तेज बनाउने गरी क्षेप्यास्त्र आक्रमण गरेर जवाफी कारबाही गरिरहेको छ । तटीय सहर तेल अवीवको दक्षिणमा एउटा क्षेप्यास्त्रले एक बहुतले आवासीय भवनको धेरै भाग ध्वस्त पारेको थियो । शनिबार रातिदेखि सुरु भएको इरानी आक्रमणमा कम्तीमा १० जनाको मृत्यु भएको छ । धेरै घाइते भएका छन्, जसमध्ये केही गम्भीर छन् । जम्माजम्मी शुक्रबारदेखि इजरायलमा नागरिकका रूपमा पहिचान गरिएका कम्तीमा १३ जनाको मृत्यु भएको छ ।
जर्मनी, फ्रान्स र बेलायत कुराकानीका लागि तयार
जर्मनी, फ्रान्स र बेलायतले इजरायल र इरान जारी तनाव कम गर्नका लागि इरानसँग तत्काल कुराकानी गर्न आफूहरू तयार रहेको बताएका छन् । जर्मनीका विदेशमन्त्री योहान वाडेफुलले यसको पुष्टि गरेका हुन् । तर तीनै देशले कुराकानीका लागि सर्त भने राखेका छन् ।
उनीहरूले इरानले पहिले नै कुराकानीको एक अवसर गुमाइसकेको र यो अन्तिम अवसर हुने बताएका छन् । मन्त्री योहानले भनेका छन्, ‘इरानले पहिले नै कुराकानीको एक अवसर गुमाइसकेको छ । आशा छ, यस पटकको अवसरलाई इरानले स्वीकार गर्नेछ ।’ उनले अघि भनेका छन्, ‘तर यो कुराकानीको एकै सर्त हुनेछ, भविष्यमा इरान युरोपका लागि खतरा नबनोस् ।’
लडाइँ सहजै रोक्न सक्ने ट्रम्पको दाबी
अमेरिकी समयअनुसार शनिबार राति इरान र इजरायलबीच जारी युद्धलाई आफूले सहजै अन्त्य गर्न सक्ने दाबी गरेका अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आइतबार बिहान भने दुवै देशलाई तत्काल सम्झौता गर्न आग्रह गरेका छन् ।
शनिबार राति उनले सामाजिक सञ्जाल ट्रुथमा इरानमाथि भएको आक्रमणमा अमेरिका कुनै पनि रूपमा संलग्न नभएको बताएका थिए । साथै उनले कुनै प्रकारले इरानले अमेरिकामाथि आक्रमण गरे त्यसको जवाफ अमेरिकी सेनाले पूरा शक्तिका साथ दिने चेतावनीसमेत दिएका थिए ।
आइतबार बिहान भने ट्रुथमार्फत उनले दुवै देशले शान्तिका लागि सम्झौता गर्नुपर्ने बताएका छन् । ‘इरान र इजरायलले सम्झौता गर्नुपर्छ र सम्झौता गर्नेछन्,’ उनले ट्रुथमा लेखेका छन्, ‘हामी चाँडै इजरायल र इरानबीच शान्ति स्थापना गर्नेछौं । धेरै फोन र बैठकहरू अहिले भइरहेका छन् ।’
