एलन मस्कको स्टारलिङ्कले भारतमा सेवा विस्तार गर्दै

नयाँदिल्ली, कात्तिक २० : विश्वका चर्चित उद्यमी एलन मस्कको स्वामित्वमा रहेको स्टारलिङ्क इन्टरनेट सेवा अब भारतमा आधिकारिक रूपमा सुरु हुन लागेको छ । राजधानी वित्तीय केन्द्र मुम्बई रहेको भारतको महाराष्ट्र राज्य यो सेवा सञ्चालन गर्ने पहिलो भारतीय राज्य बन्ने भएको मुख्यमन्त्रीले बुधबार घोषणा गर्नु भएको छ ।

स्टारलिङ्कले कम-कक्षीय उपग्रहहरू (लो-अर्थ अर्बिट स्याटेलाइट्स) मार्फत दुर्गम तथा पहुँचविहीन क्षेत्रमा उच्च-गतिको इन्टरनेट सेवा प्रदान गर्ने लक्ष्य राखेको छ । यो प्रक्षेपणले भारतमा मूल्य प्रतिस्पर्धा, स्पेक्ट्रम वितरण र बजार नीतिसम्बन्धी गम्भीर बहसलाई पुनः ताजा बनाएको छ । भारतमा यस वर्षको अन्त्यसम्म ९० करोडभन्दा बढी इन्टरनेट प्रयोगकर्ता हुने अनुमान छ ।

यही पृष्ठभूमिमा सरकारले जुन महिनामा स्टारलिङ्कलाई देशमा सेवा सञ्चालनका लागि इजाजतपत्र प्रदान गरेको थियो । “महाराष्ट्र स्टारलिङ्कसँग औपचारिकरूपमा सहकार्य गर्ने पहिलो भारतीय राज्य बन्ने तयारीमा छ”, महाराष्ट्रका मुख्यमन्त्री देवेन्द्र फड्नाविसले मस्कको स्वामित्वमा रहेको सामाजिक सञ्जाल एक्समा लेख्दै भन्नुभयो, “यो सहकार्यले भारतलाई स्याटेलाइट-सक्षम डिजिटल पूर्वाधारमा अग्रणी बनाउने छ ।”

यसअघि, भारतका सबैभन्दा ठुला दूरसञ्चार कम्पनी जियो प्लेटफम्र्स र यसको प्रतिस्पर्धी भारती एयरटेलसमेत आफ्ना ग्राहकलाई स्टारलिङ्क इन्टरनेट उपलब्ध गराउन मस्कको कम्पनी स्पेसएक्ससँग सम्झौता गर्ने योजना सार्वजनिक गरेका थिए ।

स्टारलिङ्ककी व्यापार सञ्चालन उपाध्यक्ष लरेन ड्रेयरले भारतको डिजिटल दृष्टिकोणलाई समर्थन गर्न पाउँदा आफू ‘अत्यन्त उत्साहित’ भएको बताउँदै एक विज्ञप्तिमा भन्नुभयो, “स्टारलिङ्कले अन्तिम स्वीकृति प्राप्त गरेपछि हामी भारतका सबैभन्दा दुर्गम तथा असम्बन्धित क्षेत्रमा विद्यालय, स्वास्थ्य संस्था र सार्वजनिक सेवालाई इन्टरनेटसँग जोड्ने छौँ ।”

अहिले विश्वको पाँचौँ ठुलो अर्थतन्त्र भारतमा प्रमुख प्रविधि कम्पनी तीव्ररूपमा आफ्नो व्यवसाय विस्तार गर्नतिर लागिरहेका छन् । अक्टोबर महिनामा गुगलले आगामी पाँच वर्षभित्र भारतमा १५ अर्ब डलर लगानी गरी देशकै सबैभन्दा ठुलो एआई हब र डेटा सेन्टर निर्माण गर्ने घोषणा गरेको थियो ।

त्यस्तै, अमेरिकी प्रविधि कम्पनी एन्थ्रोपिक र ओपनएआईले भारतमा आफ्ना कार्यालय खोल्ने तयारी गरिरहेका छन् भने पप्लेक्र्सिटीले जुलाईमा भारतीय दूरसञ्चार कम्पनी एयरटेलसँग ठुलो रणनीतिक साझेदारीको घोषणा गरेको थियो । भारतको डिजिटल रूपान्तरणमा अब स्टारलिङ्कको प्रवेशले ग्रामीण र दुर्गम क्षेत्रका लाखौँ नागरिकलाई इन्टरनेट पहुँच दिलाउने नयाँ अध्याय सुरू गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।