२४ साउन, चितवन : चितवनको मुग्लिन–नारायणगढ सडकखण्डमा चार वर्षअगाडिदेखि ढुङ्गा खस्ने समस्याले यात्रुलाई सास्ती दिँदै आएको भए पनि यसको दीर्घकालीन समाधानको उपायतर्फ ध्यान जान सकेको छैन । जसले गर्दा यो बाटोमा चार वर्षमा धेरैले ज्यान गुमाइसकेका छन् ।
सडकखण्डको विस्तारको काम सुरु भएदेखि यस खण्डमा ढुङ्गा खस्ने समस्या हुँदै आएको छ । डिभिजन सडक कार्यालय भरतपुरले अध्ययन गरेर समाधानको उपाय गर्ने भनेको पनि चार वर्ष बितिसकेको छ । अझै पनि दीर्घकालीन समाधान हुन सकेको छैन । ढुङ्गा खस्ने केही स्थानमा समाधानको उपाय गरे पनि सो सडकखण्डको दर्जनौँ स्थानमा यो समस्या देखा परेको छ, जोखिम जताततै रहेको छ ।
विगत केही महिनाबाट फेरि ढुङ्गा खस्न थालेपछि डिभिजन सडक कार्यालय भरतपुरले यसको अध्ययन गरेर समाधान गर्ने प्रयास थालेको दाबी गरेको । यो सडकखण्डमा सडक विस्तारका क्रममा पहाडको भित्ता खनेर फराकिलो बनाएपछि त्यहाँबाट ढुङ्गा खस्ने समस्या निरन्तर रूपमा देखा पर्दै आएको छ । बर्खामा हिलो र पहिरो, हिउँदमा सुक्खा पहिरो खस्ने, ढुङ्गा झर्ने गरेकाले सवारीसाधनसहित मानवीय क्षतिसमेत हुने गरेको छ ।
अहिलेको वर्षाको समयमा समेत दर्जन पटक पहिरो र ढुङ्गा खसेर बाटो अवरुद्ध भएको छ । सवारीसाधनलाई समेत क्षति भएर कैयौँ यात्रु घाइते हुन पुगेका छन् । डिभिजन सडक कार्यालय भरतपुरका सूचना अधिकारी कृष्ण आचार्यले ढुङ्गा खसेर समस्या आएपछि यसको विस्तृत अध्ययन गरेर समाधानको उपाय खोज्ने प्रयास भइराखेको जानकारी दिनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “नारायणगढदेखि मुग्लिनसम्मको पहाड नै फरक प्रकारको संरचना रहेको छ । दासढुङ्गादेखि मुग्लिनसम्मको सबै ठाउँ जोखिम रहेको छ ।” कुन समयमा कतिबेला खस्छ भन्न नसकिने अवस्था रहेको उहाँले बताउनुभयो । धेरै पटक अध्ययन अनुसन्धान गरिएको छ तर फरक स्थानबाट समस्या आउने गरेको छ । उहाँले भन्नुभयो, “यो वर्ष एक स्थानमा समस्या आउछ, अर्को वर्ष अर्कै स्थानमा समस्या देखिन्छ ।”
यसै क्षेत्रको अध्ययन गर्दै आउनुभएका डिभिजन सडक कार्यालय भरतपुरका इन्जिनियर अर्जुन घिमिरेले भन्नुभयो, “सबैभन्दा बढी समस्या तुइन खोलामा देखिएको छ ।” यस स्थानको ठुलो ढुङ्गा झारिएको जानकारी दिनुभयो । यसै क्षेत्रमा रहेका साना ढुङ्गा झारिएको भए पनि अझै जोखिम हटेको छैन । यस स्थानको ढुङ्गा खस्नबाट रोक्नका लागि जोखिम रहेको स्थानमा जाली ठोकेर रोकथाम गर्न सकिन्छ । उहाँले भन्नुभयो, “सबैभन्दा राम्रो विधिबाट कसरी रोक्न सकिन्छ भनेर हामीले अध्ययन गर्दै छौँ । यहाँको पहाडको करिब १६ मिटरमाथि अत्यन्तै जोखिम ठाउँ रहेको र यहाँ ठुलो ढुङ्गा जोखिम रहेको पाइएको कार्यालयले जानकारी दिएको छ ।
यही सडकको लामो बालुवा पुल आसपास क्षेत्रमा पनि ढुङ्गा खस्ने जोखिम रहेको छ । यही क्षेत्रमा ढुङ्गा खसेर केही समयअघि एक जना चालकको मृत्यु पनि भएको थियो । घिमिरेका अनुसार सडकको सात सय मिटर जति क्षेत्रमा जोखिम बढी छ । सडक विस्तारका क्रममा सो क्षेत्रको केही भित्तो काटिएको थियो ।
सडकखण्डको मुग्लिनबाट नौ किलोमिटर पश्चिम नारायणगढतर्फ जलबिरेको पहाड अर्को जोखिम स्थान हो । करिब एक सय मिटर क्षेत्रमा साना ढुङ्गा खस्ने जोखिम रहेको छ । पहिरो गएर असार महिनामा पाँच घण्टा सडक अवरुद्ध भएको थियो । यसै सडकको नाम्सी पुल क्षेत्रमा भित्तो काटिएपछि ढुङ्गा खस्ने जोखिम बढेको छ । एक सय मिटर जति क्षेत्र जोखिममा रहेको घिमिरेले जानकारी दिनुभयो ।
तुइन खोलानजिकैको क्षेत्र पनि उत्तिकै जोखिममा छ । सो क्षेत्रमा पनि सडक विस्तार गर्दा भित्तो काटिएको थियो । डिभिजन सडक कार्यालय भरतपुरका इन्जिनियर घिमिरेले भन्नुभयो, “पहिले रोकथामको काम गरेको ठाउँमा समस्या छैन, नयाँ ठाउँमा समस्या देखिएको छ ।” ती समस्या समाधानका लागि कार्यालयले विभागमा पत्र लेखी पठाएको छ । डिभिजन सडक कार्यालय भरतपुरले आफैँले अध्ययन गरी चालु आवमा प्रमुख जोखिम स्थानमा रोकथामका उपाय अपनाउने तयारी गरेको सूचना अधिकारी आचार्यले जानकारी दिनुभयो ।
सङ्घीय सडक अनुगमन तथा सुपरिवेक्षण कार्यालय काठमाडौँका इन्जिनिएर शुभराज न्यौपानले समस्याग्रस्त स्थानको विस्तृत अध्ययन गरेर मात्र रोकथाम गर्ने तयारी भएको बताउनुभयो । डिभिजन सडक कार्यालय भरतपुरका प्रमुख नारायण लामिछानेले जोखिम बढी देखिएका ठाउँमा पहिचान गरिएको बताउनुभयो । यसका लागि सडक विभागसँग परामर्श गरेर काम अघि बढाइने पनि उहाँले जानकारी दिनुभयो । कार्यालयले ढुङ्गा र पहिरो खस्न सक्ने जोखिम भएकाले मुग्लिनमा एउटा लोडर तयारी अवस्थामा राखेको छ । यस्तै सेतीदोभानमा लोडर, जेसिभी एक्साभेटर, ट्रकटेलर, टिप्पर तयारी अवस्थामा राखेको छ ।
